คุณลักษณะของนวัตกรรมทางการศึกษา


คุณลักษณะของนวัตกรรมทางการศึกษา
สุคนธ์  สินธพานนท์ (2553 : 8) กล่าวว่า นวัตกรรมทางการศึกษา ควรมีคุณลักษณะซึ่งพอสรุปได้ดังต่อไปนี้
1.       เป็นสิ่งใหม่เกี่ยวกับการศึกษาทั้งหมด เช่น วิธีการสอนใหม่ๆ สื่อการสอนใหม่ๆซึ่งไม่เคยมีใครทำมาก่อน
2.       เป็นสิ่งใหม่เพียงบางส่วน เช่น มีการผลิตชุดการสอนรูปแบบใหม่ แต่ยังคงมีรูปแบบเดิมเป็นหลักอยู่
ตัวอย่างเช่น มีบัตรเนื้อหา บัตรความรู้ บัตรทดสอบ แต่มีการเพิ่มบัตรฝึกทักษะความคิด บัตรงานสำหรับผู้เรียน เป็นต้น
3.       เป็นสิ่งใหม่ที่ยังอยู่ในกระบวนการทดลองว่ามีประสิทธิภาพในการนำไปใช้มากน้อยเพียงไร เช่น การนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงบูรณาการเข้าไปในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนทุกรายวิชา
4.       เป็นสิ่งใหม่ที่ได้รับการยอมรับและนำไปใช้บ้างแล้วแต่ยังไม่แพร่หลาย เช่นแหล่งการเรียนรู้ท้องถิ่น มีวนอุทยานอยู่ในท้องถิ่นนั้นแต่เนื่องจากมีอุปสรรคเกี่ยวกับการเดินทางจึงยังไม่เป็นที่นิยมของสถานศึกษาต่างๆ
5.       เป็นสิ่งที่เคยปฏิบัติมาแล้วครั้งหนึ่งแต่ไม่ค่อยได้ผลเนื่องจากขาดปัจจัยสนับสนุนต่อมาได้นำมาปรับปรุงใหม่ทดลองใช้และเผยแพร่จัดว่าเป็นนวัตกรรมได้
ในกรณีที่สิ่งนั้นได้นำมาใช้จนกลายเป็นสิ่งปกติของระบบงานนั้นก็ไม่จัดว่าเป็นนวัตกรรม เช่น การจัดทำบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนของโรงเรียนเมฆวิทยาเป็นนวัตกรรมของโรงเรียนที่ผู้บริหารสนใจและสนับสนุนให้ทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ ผลิตบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนทุกระดับชั้น จนกลายเป็นสื่อการสอนชนิดหนึ่งของโรงเรียน จึงไม่เรียกคอมพิวเตอร์ช่วยสอนว่าเป็นนวัตกรรมอีกต่อไป
นคร ละลอกน้ำ (สัมภาษณ์) กล่าวว่า คุณลักษณะของนวัตกรรมทางการศึกษาคือ นวัตกรรมที่ผ่านวิธีระบบวิเคราะห์ออกมาแล้ว ทดลองและพัฒนาแล้วนำมาใช้ในวงกว้างแต่ยังไม่เป็นปกติวิสัยมีผลยืนยันว่าใช้ได้จริงแก้ปัญหาได้จริงสามารถยืนยันด้วยข้อมูลมหาศาล

ราตรี (2552) ได้กล่าวว่านวัตกรรมทางการศึกษามีลักษณะ ดังนี้
1.       เป็นสิ่งประดิษฐ์หรือวิธีการใหม่
                             - คิดหรือทำขึ้นใหม่
                             - เก่าจากที่อื่นพึ่งนำเข้า
                             - คัดแปลงปรับปรุงของเดิม
                             - เดิมไม่เหมาะแต่ปัจจุบันใช้ได้ดี
                             - สถานการณ์เอื้ออำนวยทำให้เกิดสิ่งใหม่
2.       เป็นสิ่งได้รับการตรวจสอบหรือทดลองและพัฒนา
3.       นำมาใช้หรือปฏิบัติได้ดี
4.       มีการแพร่กระจายออกสู่ชุมชน

จิราพร (2552) ได้กล่าวว่านวัตกรรมทางการศึกษามีลักษณะ ดังนี้
1.       เป็นสิ่งใหม่ที่ไม่เคยมีผู้ใดเคยทำมาก่อนเลย
2.       สิ่งใหม่ที่เคยทำมาแล้วในอดีตแต่ได้มีการรื้อฟื้นขึ้น มาใหม่
3.       สิ่งใหม่ที่มีการพัฒนามาจากของเก่าที่มีอยู่เดิม
4.       เป็นสิ่งที่อยู่ในระหว่างการทดลอง