รูบริค
(Rubric)
คือ
เครื่องมือในการให้คะแนนซึ่งประกอบด้วยเกณฑ์ด้านต่างๆ
ที่ใช้พัฒนาชิ้นงานหรือการปฏิบัติ เช่น การประเมินงานเขียนจะพิจารณาวัตถุประสงค์
องค์ประกอบ รายละเอียด น้ำเสียงของการเขียนและกลวิธีการเขียน เป็นต้น
ทำไมต้องใช้รูบริค
เหตุผลที่ครูและนักเรียนต้องใช้รูบริคมีหลายประการ ดังนี้
1.
รูบริคเป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพมากในการเรียนการสอนและการประเมิน
ช่วย
ปรับปรุงพัฒนาการปฏิบัติหรือการแสดงออกของนักเรียนในขณะเดียวกันก็ช่วยควบคุมการปฏิบัตินั้นๆ
ด้วยโดยครูต้องกำหนดความต้องการหรือความคาดหวังในผลการเรียนของนักเรียนอย่างชัดเจน
และแสดงให้นักเรียนทราบว่าจะทำให้ถึงความคาดหวังนั้นได้อย่างไร
ซึ่งปรากฏว่าคุณภาพผลงานของนักเรียนและการเรียนรู้ มีการพัฒนาอย่างเห็นได้ชัด
ข้อโต้แย้งถกเถียงที่มักพบเสมอในเรื่องการใช้รูบริคคือ
การให้คำอธิบายในเรื่องการให้คุณภาพ เมื่อนักเรียนมีข้อบกพร่องตามเกณฑ์ใด
ครูจะช่วยชี้แนะและบอกได้ว่าครูคาดหวังให้นักเรียนทำอะไร
2.
รูบริคช่วยให้นักเรียนตัดสินคุณภาพ
ผลงานของตนเอง และของคนอื่นๆ อย่างมีเหตุผล
เมื่อใช้รูบริคเป็นแนวทาวการประเมินตนเองและผู้อื่น
นักเรียนจะสามารชี้แนะและแก้ปัญหาเกี่ยวกับผลงาน ของตนและผู้อื่นได้อย่างตรงจุด
การฝึกซ้ำๆ เกี่ยวกับการประเมินงานกลุ่มและผลงานของตนเอง
ทำให้นักเรียนเพิ่มความรับผิดชอบเกี่ยวกับผลงานของตนเองมากขึ้นและยุติการถามตนเองว่า
“ฉันทำเสร็จ หรือยัง”
3.
รูบริคช่วยลดเวลาครูในการประเมินงานของนักเรียน
ผลงานที่ผ่านประเมินโดยเจ้าของ
ผลงานเองและโดดกลุ่มซึ่งยึดเกณฑ์หรือรูบริคเป็นหลักนั้น
ทำให้ข้อบกพร่องเหลือมาถึงครูน้อยมาก
หากมีสิ่งใดที่ต้องปรับปรุงบอกกล่าวกันก็เพียงแต่วงประเด็นนั้นๆ ในรูบริค
แทนที่จะต้องอธิบายกันยืดยาว
รูบริคยังช่วยให้ข้อมูลย้อนกลับแก่นักเรียนมากขึ้นเกี่ยวกับจุดเด่นและสิ่งที่ต้องปรับปรุง
4.
ธรรมชาติของรูบริคมีความยืดหยุ่น คือ
มีระดับคุณภาพ ทำให้ครูนำไปใช้กับนักเรียนที่
คละความสามารถได้
คือนำไปใช้กับนักเรียนที่เรียนเก่งจนถึงสามารถอ่อนหรือไร้ความสามารถ
โดยใช้เกณฑ์สะท้อนผลงานของเขา
5.
รูบริคใช้ง่ายและอธิบายได้ง่าย
นักเรียนจะรู้อย่างชัดเจนว่าเขาเรียนรู้อะไรบ้าง และใน
ปลายปีก็จะประเมินได้ถูกต้อง
ผู้ปกครองก็เกิดความกระตือรือร้น
และรู้ชัดเจนว่าลูกหลานจะต้องทำอย่างไรเพื่อประสบความสำเร็จ
จะสร้างรูบริคได้อย่างไร
ปัจจุบันมีการจัดพิมพ์รูบริคในหนังสือต่างๆ
ครูอาจนำมาปรับใช้ให้เหมาะสมกับหลักสูตรและการสอนของตนเองได้
การยกระดับการเรียนโดยเพิ่มอิทธิพลของรูบริคก็สามารถทำได้
กระบวนการสร้างรูบริคอาจให้นักเรียนเข้ามามีส่วนร่วมในขั้นตอนต่อไปนี้
1.
ดูรูปแบบหรือดูตัวอย่าง
ให้นักเรียนดูตัวอย่างงานที่ดีและงานที่ไม่ดี แล้วให้บอกลักษณะที่ทำให้งานดีหรือไม
ดี
2.
ทำรายการเกณฑ์
ให้อภิปรายตัวอย่างงานเพื่อเริ่มทำรายการเกณฑ์ที่จะใช้พิจารณาคุณภาพของงาน
3.
ทำระดับคุณภาพให้ชัดเจน
อธิบายลักษณะคุณภาพดีที่สุดและแย่ที่สุด แล้วจึงอธิบายคุณภาพของงาน
ระดับกลาง
โดยใช้พื้นฐานความรู้เกี่ยวกับปัญหาทั่วไปและการอภิปรายเกี่ยวกับงานที่คุณภาพไม่ค่อยดี
4.
ฝึกให้นักเรียนใช้รูบริคที่สร้างขึ้นกับงาน
ตัวอย่าง โดยให้ประเมินงานตัวอย่างที่ให้ดูในขั้นที่ 1
5.
กำหนดงานให้นักเรียนทำและให้ประเมินโดยตนเองและโดยกลุ่ม
ในขณะที่นักเรียนทำงานก็ให้มีการ
ประเมินตนเองและประเมินโดยกลุ่มเป็นระยะๆ
6.
ทบทวน ให้เวลานักเรียนทบทวนงาน
โดยใช้ข้อติชมโดยขั้นตอนที่ 5
7.
ให้ครูประเมิน
ให้ครูประเมินงานของนักเรียนโดยใช้รูบริคเดียวกับที่นักเรียนใช้
ขั้นตอนที่
1 อาจจำเป็นต้องทำ หากงานที่ให้นักเรียนทำนั้น
เป็นงานที่นักเรียนไม่คุ้นเคย
ขั้นตอนที่
3
และ 4 มีประโยชน์แต่ต้องเสียเวลา ครูสามารถทำเองได้
โดยเฉพาะเมื่อใช้รูบริคนั้นระยะหนึ่ง
การให้นักเรียนมีประสบการณ์การประเมินโดยใช้รูบริค
อาจเริ่มตั้งแต่การที่ครูกำหนดระดับคุณภาพ กำหนดรายการเกณฑ์ ตรวจสอบกับนักเรียน
ทบทวนและใช้รูบริคนั้นประเมินตนเองประเมินกับกลุ่ม และครูประเมิน